Lise eğitimi kısalıyor mu?
Türkiye’de 2012 yılından bu yana uygulanan 4+4+4 eğitim sisteminde değişiklik yapılması yönünde bir tartışma başladı. Görüşe ve tartışmaya açılan çalışmaya göre; lise eğitiminin 3 ya da 2 yıla düşürülmesi, böylelikle farklı sektörlerin ihtiyacı olan; teknik eleman/ara eleman sıkıntısının çözülmesi ve daha kaliteli bir üniversite eğitiminin sağlanması amaçlanıyor. Öne çıkan model 4+4+2 sistemi; yani 8 yıllık ilköğretimden sonra iki yıllık teknik lise eğitimiyle sorunun çözülmesi…
Milli Eğitim Bakanı Yusuf Tekin, katıldığı bir televizyon programında 12 yıllık zorunlu eğitim meselesiyle ilgili olarak, “Zorunlu eğitim süresi yüksek. Yakında bunun tartışmaya açılacağını ben de tahmin ediyorum, Bu kadar uzun bir süre standart bir eğitime çocukları tabi tutmak doğru olmayabilir” demişti.
Hayati derecede önemli bu meseleyle ilgili ben de çalışmanın ve tartışmanın hangi boyutta olduğunu Milli Eğitim Bakanı Yusuf Tekin’e sordum.
Bakan Tekin, sorularım üzerine, zorunlu eğitimin 4+4 olabileceğini, bunun üzerine iki yıl teknik mesleki lise eğitimi verilebileceğini belirtirken, mevcut sistemle sektörlerin ara eleman sıkıntısını çözmenin mümkün olmadığını söyledi. Bakan Tekin, ara eleman bulunamadığı gibi kaliteli yükseköğretimin de verilemediğine dikkat çekti.
“Bu konuyu tartışalım, tartışmanın ne zararı var. Daha iyi olacaksa tartışmaktan zarar gelmez” ifadelerini kullanan Bakan Tekin, önemli verilere dikkat çekti.
Bakan Tekin’in verdiği bilgilere göre; mevcut durumda, meslek liselerinden mezun olanların yüzde 40’ı üniversiteye giriyor. Bunların ancak yüzde 7’sinin kendi alanında bir okula yerleşmiş. Yani üniversite eğitimi alanların yüzde 2.8’si kendi branşında bir bölümde eğitim alabiliyor.
Üzerinde çalışılan modele göre, “Ben üniversite okumak istemiyorum” yetenek ve ilgi alanlarına göre meslek eğitimine yönlendirilecek. Burada iki yıllık bir teknik eğitim alarak, “tekniker” olarak diploma alacak.
Tekniker olmak isteyen toplam 10 yıl eğitim almış olacak. Yani sistem 4+4+2 olarak değerlendirilebilir.
Teknik eğitim alanlar için üniversite eğitimi söz konusu olmayacak. Ancak tercihini belirledikten sonra bundan vazgeçenler için de farklı alternatiflerle üniversite eğitimine geçiş imkânı getirilecek. Dışarıdan lise bitirme, gece okulu gibi imkânlar olacak. Öğrencinin not ortalaması da burada belirleyici olarak.
TASLAK ÇALIŞMA AMA İHTİYAÇ BÜYÜK
Türkiye’de 2012 yılından bu yana uygulanan “4+4+4” zorunlu eğitim sisteminde değişiklik yapılması yönünde farklı tartışmalar ve öneriler gündeme geliyor.
Eğitim dernekleri ve uzmanlar, mevcut sistemin gözden geçirilmesi gerektiğini savunuyor. Lise eğitiminin 4 yıldan 3 veya 2 yıla düşürülmesini önerenler var.
Üniversite eğitimi almak istemeyen öğrencilerin daha erken yaşta mesleki teknik eğitime yönlendirilmesiyle meslek sahibi olmaları, hayatlarını kazanmalarının sağlanması, sektörlerin teknik eleman ihtiyaçlarının karşılanması, üniversite eğitiminin daha nitelikli hale getirilmesi gibi sonuçlar doğuracağı ifade ediliyor.
Öneriler arasında liselerin normal lise ve ileri lise olarak ikiye ayrılması ve 3+1 modelinin uygulanması da yer alıyor. Buna göre öğrenciler üç yılın sonunda mezun olup normal lise diploması alabilecek, dördüncü yıl ise üniversiteye hazırlık yılı olarak değerlendirilecek ve bu süreci tamamlayanlara “ileri lise” diploması verilecek.
Böylelikle üniversite eğitimine de bir kalite geleceği düşünülüyor. Üniversitelerin, her öğrencinin kolaylıkla mezun olduğu ve ardından işsizler ordusuna dönüştüğü bir yapıdan kurtarılabileceği öne sürülüyor.
Farklı araştırmalarda oranlar değişebilmekle birlikte; TÜİK verilerine göre üniversite mezunlarının yaklaşık yüzde 25’i iş bulamıyor. Yani her 4 üniversite mezunundan 1’i iş bulamıyor. Birçok üniversite mezunu ise aldıkları eğitim branşı dışında farklı alanlarda çalışmak zorunda kalıyor.
